کتاب «آفاق دانایی در سپهر تمدن اسلامی» که شامل مصاحبه حامد زارع با رسول جعفریان است به همت انتشارات روزنه منتشر شد.

این اثر در سه فصل مجزا با عناوین زندگینامه، نقدنامه و کارنامه به بررسی آثار و آراء استاد تاریخ دانشگاه تهران در شش دهه عمر او پرداخته است. کتاب تلاش دارد تا از طریق سوال و جواب و مصاحبه، آئینه‌ای در برابر کوشش‌های رسول جعفریان در عرصه‌های متنوع تاریخ تشیع، تاریخ اندیشه دینی، تاریخ تطور علم در تمدن اسلامی و همچنین تولید علم قرار دهد.

زارع در بخشی از مقدمه کتاب آورده است: جعفریان، به عنوان یک مورخ در دهه شصت و هفتاد خورشیدی بنا بر سابقه‌ای که در آن بالیده بود و بر اساس سنت فکری رایج در دهه‌های پیش از آن، از وضعیت کنونی تمدنی ما در برابر هر نوع انتقادی دفاع می‌کرد، اما در دهه هشتاد و نود و با تمرکزی که بر روی بحث علم و مفهوم آن پیدا کرد، افکارش دچار دگردیسی شد و به عنوان یک محقق تاریخ اندیشه، آسیب‌شناسی مفهوم علم در تمدن اسلامی و همچنین وضعیت علم در دوران معاصر را در دستور کار خود قرار داد.

جعفریان در پانزده سال اخیر با تمسک به چهره‌های کاملاً علمی در تمدن اسلامی نظیر ابن‌خلدون و ابوریحان بیرونی، بخش زیادی از مطالبی را که تحت عنوان شبه‌علم قابل نام‌گذاری است در عرصه‌هایی نظیر نجوم، علوم غریبه و طب اسلامی به طور جدی به چالش کشیده است. رسول جعفریان امروزه با این دریافت از وضع تحقیقات علمی کشور که در آن آثار مستقل درباره سرگذشت علم در تمدن اسلامی به ندرت یافت می‌شود، اهتمام خود را مصروف بررسی انتقادی مفهوم علم در تمدن اسلامی و همچنین وضعیت علم در ایران معاصر کرده است.

این مصاحبه‌کننده با ذکر این نکته که اگرچه جعفریان در ده سال اخیر همه وقت خود را وقف تلاش برای رسیدن به درکی نو و متفاوت از تصویر و تصور علم در جوامع اسلامی کرده، اما در این میان از کتاب و کتابخانه به عنوان اصلی‌ترین مشغله‌اش نیز غفلت نورزیده و حتی این دو حوزه را به همدیگر پیوند زده و مجموعه‌ای کم‌نظیر از بررسی انتقادی را در دسترس علاقه‌مندان علوم انسانی ایران قرار داده می‌نویسد: «رسول جعفریان علاوه بر تداوم پروژه تحقیقاتی ویژه‌اش درباره مفهوم علم در تمدن اسلامی و تطورات و تصورات آن، از بازبینی آثار قدیمی خود و آماده‌سازی آنها برای انتشار بعدی با اضافات و اصلاحات نیز تغافل نمی‌کند.

کتاب «آفاق دانایی در سپهر تمدن اسلامی» گفتگو با رسول جعفریان در ۴۲۰ صفحه و به قیمت ۳۹۵ هزار تومان از سوی انتشارات روزنه روانه بازار نشر شده است.